اینک بسیاری از 5 /1میلیون عراقی ساکن در دمشق جزئی از زندگی واقعی مردم سوریه شدهاند. بسیاری از آنها صاحب خانه، شغل و کودکانی هستند که زبان عربی را با لهجه سوری صحبت میکنند.
اما گروهی از مهاجران(400هزار نفری که وابستگیهایی به رژیم پیشین صدام حسین دارند) همچنان از نوع زندگی جدید خود معذب و ناراحتند. چندی پیش وقتی که بمبگذاران انتحاری ساختمانهای دولتی بغداد را منفجر کردند و موجب کشته شدن دهها نفر شدند، بعثیهای عراقی مقیم سوریه به موضوع مشاجرات میان سوریه و عراق تبدیل شدند. نوری مالکی، نخستوزیر عراق، تبعیدیهای بعثی ساکن سوریه را مسئول بمبگذاریهای اخیر دانسته و دمشق را متهم به پناه دادن به این افراد کرد. از طرف دیگر سوریه میگوید که حاضر است درصورتی که عراق مدارکی برای اثبات این اتهام ارائه کند، تمامی افراد مظنون به بمبگذاری را به این کشور بازگرداند.
این تحولات روابط دوکشور را تیره کرده و همکاری دو طرف را به حالت معلق درآورده است. بهنظر میرسد سوریه به خاطر این اختلافات شیوه محافظت از مرزهای مشترکش را با عراق تغییر داده است، بهگونهای که بسیاری از بعثیهای عراقی مایل به بازگشت به وطن هستند و میخواهند حضوری مؤثر و آرام در دمکراسی نوپای کشورشان داشته باشند.
بسیاری از ناظران معتقدند حل این موضوع به روند مذاکرات و دیپلماسی میان آمریکا و سوریه بستگی دارد. اما دولت نوری مالکی تمایل چندانی به بازکردن باب گفتوگو با سوریه و بعثیهای تبعیدی برای بازگشتشان به عراق ندارد. رهبران کنونی عراق میگویند که دلایلی برای این بدبینی خود دارند. سوریه همواره مکانی امن برای پناهندگان از سراسر جهان عرب بهویژه افرادی با پیشینه نامشخص بوده است.
آنها ادعا میکنند که در پی حمله آمریکا به عراق در سال2003 نه تنها بعثیهای ضدآمریکایی در سوریه، اجازه برگزاری نشستهای مختلف را داشتهاند، بلکه نیروهایی از سایر کشورهای عرب نیز امکان آن را یافتهاند که از مرزهای سوریه عبور کرده، عملیاتهای انتحاری را در عراق انجام دهند. اگرچه در سالهای اخیر، بهنظر میرسد که سوریه در پی سرکوب تلاش شورشیان برای نفوذ به عراق بوده است و در ماه آگوست هیأتی متشکل از نظامیان آمریکایی به دمشق رفتند تا درباره همکاریهای بیشتر برای محافظت سوریه از مرزهایش با عراق مذاکره کنند.
آنچه امیدوار کنندهتر از سایر واقعیتها بهنظر میرسد، تغییر در روند فکری بسیاری از بعثیهای مقیم سوریه است که به دو گروه عمده تقسیم میشوند: گروهی تندرو و سازشناپذیر به رهبری عزت ابراهیمالدوری، معاون پیشین صدام حسین و گروهی متعادلتر به رهبری محمد یونس، مشاور پیشین صدام. گروه میانهروی محمدیونس در سال2007 تلاش کرد تا به حکومت عراق راه یابد و کنفرانسی نیز درباره اشتباهات رژیم گذشته این کشور برگزار کرد.
منبع: تایم - دسامبر 2009